سوره حمدو مفهوم عالمین:
منظور از عالمین که در سوره حمد ذکر شده است، چیست؟
پاسخ:
عالمین جمع عالم (به فتح لام) به معنی آنچه بدان دانسته می شود مثل خاتم یعنی آنچه که بدان ختم می شود و طابع آنچه که بدان طبع می شود و ... (اسم ابزار است برای دانش) و بر همه موجودات اطلاق می شود و همینطور بر همه انواع که از افراد و اجزاء تشکیل شده اند هم اطلاق می شود. مثلا می گوییم: عالم نبات، عالم حیوان، عالم انسان و همینطور عالم عرب، عالم عجم ... این کلمه عالمین بالاخره شامل اینها همه می شود، ولی مراد از العالمین در سوره حمد عوالم انسان و اجنه است و همینطور جماعات آنها. چنانچه در سوره آل عمران آیه 42 درباره حضرت مریم فرمود: "و اصطفاک علی نساء العالمین" و در سوره فرقان آیه 1 فرمود: "لیکون للعالمین نذیرا" و در سوره اعراف آیه80 راجع به قوم لوط فرمود: "أتأتون الفاحشه ما سبقکم بها احد من العالمین" . ر.ک: المیزان ج 1 ذیل آیات سوره حمد.