قسمت دوم از بخش هفدهم از شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه به مناسبت روز پژوهش و لطفا سعی در انتشار داشته باشید:

ب: دو حقیقت مهّم اقتصاد اسلامی در احادیث است:
1-اینکه ذخیره سازی ثروت حلال ، تا زمانی مشروع است که به اقتصاد جامعه زیان نرساند.
2-آنکه ثروت اندوزی حلال هم،اگر از حدّ معینی ،به فراخور اوضاع اقتصادی گوناگون ،فراتربرود ،ممکن است برای شخص ثروتمند خطر داشته باشد.حتّی اگر برای اقتصاد جامعه زیانی نداشته باشد. این خطر که ثروتمند را تهدید می کند آن است که وی به بیماری"اتراف"خوش گذرانی و عیّاشی دچار گردد و ثروتش او را به طغیان و فساد بکشاند.(حکمت نامه پیامبر اعظم- محمدی ری شهری)

انفاق مردم – رفع مشگلات اقتصادی:
هر گاه مردم ، حقوق مالی خود را ادا کنند مشگلات اقتصادی جامعه حل می شود و پیامدهای خطرناکی همچون تراکم ثروت از بین می رود، وزمینه بروز اختلافات طبقاتی فاحش برچیده می شود و بدین سان همه مردم از سطح طبیعی زندگانی مرّفه و کریمانه بر خوردار می گردند.
دام ابلیس:
پیامبر(ص) فرمود: شیطان که لعنت خدا بر او باد ، گفت: دارندۀ مال در یکی از این سه از چنگ من رهایی نمی یابد، و بامدادان و شامگاهان از آنها بر او در می آِیم :کسب مال از راه غیر حلال ؛ صرف کردن مال در مورد ناروا ، و نیز این که مال را چندان برایش دوست داشتنی می کنم که حقّ آنرا ادا ننماید.(المعجم الکبیر، ج 1 ص136-ح288)

عوارض تکاثر:
1- نسیان الله،فراموش کردن خدا (یا ایها الذین امنوا لا تلهکم اموالکم و لا اولادکم عن ذکرالله ومن یفعل ذلک فاولئک هم الخاسرون(المنافقون 9)
2- استدراج:"أیحسبون إنّما نُمدُّهم به من مالٍ و بنین ، نُسارع لهم فی الخیرات بل لا یشعرون(المومنون 55-56)-
استدراج یعنی پلّه پّله فرو افتادن –نعمت زیاد خداوند
استدراج دو معنی دارد: یکی اینکه چیزی را تدریچأ بگیرند، زیرا اصل این ماده از درجه ،گرفته شده که به معنای پلّه است. همانگونه که انسان در صعود و نزول از طبقات پائئن عمارت به بالا یا به عکس ، از پلّه استفاده می کند ، پس چیزی را تدریجأ و مرحله به مرحله بگیرند یا گرفتار سازند به این عمل استدراج گفته می شود.
معنی دیگر استدراج: پیچیدن است ، همانگونه که یک طومار را به هم می پیچند این دو معنی را راغب در کتاب مفردات آورده است ولی هر دو به یک مفهوم کلیّ و جامع باز می گردد.
شخص در طغیان گام بر می دارد ولی نعمت بیشتر می شود و این از دو حال خارج نیست ، یا این نعمتها باعث تنبیه و بیداریشان می شود که در این حال برنامه هدایت الهی عملی شده و یا اینکه بر غرور و بی خبریشان می افزاید- در این صورت مجازاتشان به هنگام رسیدن به آخرین مرحله دردناکتر است.زیرا به هنگامی که غرق انواع ناز و نعمت ها می شوند خداوند همه را از آنها می گیرد و طومار زندگانی آنها را در هم می پیچد و این گونه مجازات ، بسیار سخت تر است.(تفسیر نمونه ج2ص 182 و ج 7 ص 32و 34-و تفسیر المیزان ج8ص454ترجمه)

3- کثرة الهموم:
اندوه فراوان: پیامبر (ص) فرمود: همانا هر چه مال دنیا افزون تر و سنگین تر گردد، بلای صاحب آن بیشتر می شود، پس به حال ثروتمندان غبطه مخورید ، مگر به حال آنکس که مالش را در راه خدا می بخشد(امالی صدوق ص443ح591)
4-شدة الحساب-حسابرسی سخت
پیامبر خدا(ص) فرمود: هیچ بنده ای به حاکم نزدیک نمی گردد مگر آنکه از خدا دور می شود . مالش افزون نمی گردد جز آنکه حسابرسی اش سخت می شود(ثواب الاعمال ص310ح1)
5-صعوبة النجاة –دشواری نجات یافتن
پیامبر(ص) فرمود: همانا پیش روی شما گردنه ای بس سخت قرار دارد که گرانباران از آن نمی توانند عبور کنند.(إنّ امامکم عقبةً کؤودأ لا یجوزُها المثقلون- (المستدرک علی الصحیحین ج4ص618ح8713)
6- الهلاک- نابودی
"فلمّا نسُوا ما ذکروا به فتحنا علیهم أبواب کلُّ شیء حتّی اذا فرحوا بما اُوتوا أخذناهم بغتة فاذا هم مبلسون(انعام 44) پس چون آنچه را که بدان پند داده شده بود فراموش کردند ، درهای هر چیزی از نعمتها را بر آنان گشودیم تا هنگامی که به آنچه داده شده بودند شاد گردیدند ، ناگهان ، گریبان آنان را گرفتیم و یکباره نومید شدند.
7- مترفین- التحذیر من التّرَف- هشدار در باره ناز پروردگی :
ثلاثةٌ مُجالستهم تُمیت القلب...... و الجلوس مع الاغنیاء (الکافی ج2 ص 641 ح8)
همنشینیِ سه تن دل را می میراند ..و دیگر همنشینی با توانگران.
8-ثروت اندوزی- تکاثر – "طُلب الحرام"حرام طلبی
هرکه مال حرامی گرد آورد وسپس آنرا صدقه دهد ،هیچ پاداشی ندارد ، وبال آن نیز بر گردن اوست. پیامبر(ص) فرمود: ترک یک ششم درهم از مال حرام ، نزد خداوند، دوست داشتنی تر از گزاردن صدحج با مال حلال است.
مصّونیّت از آفات توسعه:
1-ترجیح دادن آخرت
2- اعتدال در طلب روزی-امید به رحمت خداوند که روزی مقدّر را به بنده خود عطا می کند پس در طلب ، اعتدال را رعایت کنید – حلال را برگیرید و حرام را واگذارید. (مسند أبی یعلی ج6ص100ح6552)
3-اکتفا کردن به مقدار نیاز: پیامبر(ص) فرمود: هر که اسلام آورد وبه قدر کفاف ، روزی یابد و آنچه خداوند به او دهد قانعش سازد ، رستگار گردد.(صحیح مسلم ج2ص730ح125)
4-غم روزی فردا را نخورید . پیامبر به علی فرمود: ای علی اندوه روزی فردا را مخور که هر فردایی روزی اش فرا می رسد.(تحف العقول ص14)