منجی

درسی از استاد مصباح یزدی- در موردبخشی از حکمت31 نهج البلاغه:
سفارش من به شما حتما مطالعه نمایید:

شک بر چھار شعبه است:
1. جدال بیھوده ، ھول و ھراس ، دو دلی وتسلیم،- اگر کسی به جدال بیھوده عادت کند ھیچ گاه شبش به صبح نرسد و ھمیشه در تاریکی شک بماند و به روشنی یقین نرسد.
2. هر گاه از کارھایی که در پیش دارد بھراسد ، عقب نشینی کند و گامی به پیش ننھد.
3. ھرکه در تردید و دو دلی بسر برد ، لگد کوب سُم ھای شیطان شود .
4. ھر که به حوادث ھلاکت بار دنیا و آخرت تن دھد در دنیا و در دنیا و آخرت به ھلاکت رسد.
--------------
یکی از ویژگی ھای روح آدمی که در عرصه ھای مختلف ظھور پیدا می کند این است که وقتی روی انجام کاری تمرکز پیدا کند و آن را تکرار کند، کم کم روح او با آن کار انس می گیرد و ترک آن کار برای او سخت می شود. این حالت در امور طبیعی و مادی محسوس تر است.

کسی که برای بار اول سیگار می کشد وقتی دود تلخ سیگار وارد حلق او می شود به سرفه می افتد و ناراحت می شود.
اما چند مرتبه که این کار را تکرار کرد کم کم تلخی آن را احساس نمی کند و به آن عادت می کند، به گونه ای که اگر سیگار به او نرسد گویا گمشده ای دارد.
در امور روحی، روانی و اخلاقی ھم چنین خصلتی وجود دارد. در روایات آمده است که:
"إنِّ للِشَّرِّ ضَرَاوَةً کَضَرَاوَةِ الْغِذَاء" کارھای بد ھم مانند عادت به غذا به صورت عادت در می آیند(بحار ج75ص164)
حالت وسواس- ابتدا از دقت ھای بی جا شروع می شود. احیانا خود شخص ھم می داند چنین دقت ھایی بی جاست، اما به آنھا اھمیّت می دھد و آنھا را تکرار می کند.
سرانجام کار او به جایی می رسد که پنجاه بار دست خود را می شوید و باز می گوید: نشد!

عوامل نا امیدی:
الف: گناه و اصرار بر آن:
کسی که زیاد گناه می کند و یا زیاد توبه می شکند در صورتی که ایمانی راسخ به رحمت و لطف پروردگار نداشته باشد در معرض یأس از رحمت خدا قرار می گیرد.
ب: استعجال
کسی که دعا می کند و از درگاه خداوند درخواستی دارد چون خواسته اش برآورده نمی شود و دعایش مستجاب نمی گردد، ممکن است گمان کند که نظر رحمت خداوند از او برگشته است و ناامید گردد.
امام صادق(ع) می فرمایند:
"لا یزال المۆمن بخیر و رخاء و رحمة من للهَّ، مالم یستعجل فیقنط، فیترک الدعاء قلا له: کیف یستعجل؟
قال: یقول: قد دعوت منذ کذا و کذا و لا اری الاجابت . (الحیاة، ج 1، ص ٤03)
مۆمن پیوسته در نیکی و راحتی و مھربانی خداست تا زمانی که استعجال نکند پس چون استعجال کند نومید می شود و دعا را ترک می کند. راوی می گوید: از ایشان پرسیدم: چگونه استعجال می کند؟
فرمودند: با خود می گوید مدتی طولانی دعا کردم و اجابت نشد.
آثار ناامیدی:
-1 ترک توبه و استغفار
کسی که از رستگاری ناامید است در فکر جبران گذشته بر نمی آید زیرا جبران آن را ناممکن میداند.
2- فرو رفتن در گناه
کسی که از رحمت خدا نومید باشد و امید رستگاری نداشته باشد با خود می گوید من که آخرت بدی دارم؛ پس لااقل نباید لذات دنیا را از خود دریغ کنم. با این اندیشه نادرست ارتکاب گناه برای او آسان می شود و در دریای عصیان غرق می گردد و از ھیچ گناھی ابا ندارد، چون می گوید: آب از سر من گذشت چه یک قامت چه صد قامت.

بخش دوم در شناخت سند زیارت عاشورا :
جمله" السلام علیک یا خیرة الله وابن خیریه"در مفاتیح شیخ عباس قمی در حاشیه برخی زیارات این عبارت نقل شده است . امّا در نسخ متأخرین به این جمله زیاد اعتنا نشده است . دلیلی هم ندارد که این جمله ذکر نشود.
چ: جمله" السلام علیک یابن فاطمه سیدة نساء العالمین". در هفتاد درصد نسخه ها " فاطمة الزهراء " نقل شده است و در بیشتر ادعیه و روایات نیز کلمه "فاطمه و زهرا "را با هم ذکر کرده اند.
د: "عظمت المصیبة بک...(بکم) این عبارت در نُسَخ اختلاف دارد .شیخ عباس قمی بصورت ضمیر مفرد مخاطب "بک" نقل کرده – با اینکه "بکم " صحیح است. چون بیشتر فرازهای زیارت عاشورا ،جز جاهایی که شخص اباعبدالله (ع) را خطاب قرار گرفته ، پیرامون شهدای کربلاست.مثل" السلام علیک یا اباعبدالله" که خطاب یه شخص است ولی این جمله "عظمت المصیبة بک.." ظاهر عبارت مشخص است که پیرامون شهدای کربلاست ونه شخص سید الشهداء(ع)- در نسخه صحیحه کامل الزیارات "بکم" آمده است تا ادب را نسبت به سیدالشهداء رعایت کرده باشد.
ذ: جمله :"أَسَّست اساس الظلم و الجورعلیکم اهل البیت" – در برخی از نسخ قدیمی نوشته شده است "عدوان" بجای "الجور" – اسَّس اساس الظلم و العدوان-
ر: جمله " وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْکُمْ وَ لَعَنَ اللَّهُ الْمُمَهِّدِینَ لَهُمْ بِالتَّمْکِینِ مِنْ قِتَالِکُمْ بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَیْکُمْ مِنْهُمْ وَ [مِنْ‏] أَشْیَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ وَ أَوْلِیَائِهِمْ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَة»"- این جمله بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَیْکُمْ مِنْهُمْ وَ [مِنْ‏] أَشْیَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ وَ أَوْلِیَائِهِمْ -درکامل الزیارات نیامده است ومن"قتالکم "وصل شده به"اباعبدالله" (ع).ولی بهتر است این عبارت باشد.
ز: جمله«وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتَالِک»‏ در مصباح المتجهد و کامل الزیارات عبارت"تهیأت لقتالک" آمده – ولی شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان ذکر نمی کند ولی در مصباح المتجهد وهم در کامل الزیارات "تنقّبت و تهیّات لقتالک " آمده است.
حجت الاسلام سلیمانی می گوید:سیزده مورد را متذکر شده ام که در مصباح موجود است اما در مفاتیح موجود نیست و این گمان را داریم که شاید نسخه ای که نزد صاحب مفاتیح بوده است این عبارات را نداشته است، چون صحبت از کامل الزیارات شد لازم است این نکته را عرض کنم که ترجمه های زیادی از کامل الزیارات شده است که یکی ترجمه مرحوم آیت الله ذهنی تهرانی است که ترجمه خوبی نیست، متن کامل الزیارات دستکاری شده است از جمله در زیارت عاشورا این کار صورت گرفته است.

قضیلت زیارت عاشورا- داستان سجده آخر
زیارت عاشورا حدیث قدسی است و اولین کسی که از اهلبیت علیهم السلام متن زیارت عاشورا را برای عموم مردم خواند، امام باقر علیه السلام است که فرمود پدرم، او از پدرش او از جد ما از پیامبر (ص) و از جبرئیل و جبرئیل از خداوند متعال نقل کردند که خداوند فرمود: السلام علیک یا أبا عبدالله. یعنی متن زیارت در بین اهلبیت علیهم السلام بوده است. روایت وارد شده که سیدالشهدا در روز عاشورا دو بار زیارت عاشورا را قرائت کردند، این خیلی مهم است؛ یک بار سیدالشهدا بین نماز ظهر و عصر روز عاشورا از ابتدا تا انتهای زیارت را خواندند و یک بار از صبح عاشورا تا غروب عاشورا بنا بر مناسبتی تکه ای از زیارت عاشورا را خواندند؛ این مطلب از یک جنبه بسیار با اهمیت است و قابل ذکر در روضه‌ هاست، آن مرتبه ای که کامل خواندند بین الصلاتین بود اما یک باری را که تکه تکه خواندند تمام فرازهای زیارت عاشورا خوانده شد جز این فرازی که الان سجده دارد اینجا دیگر حضرت به شهادت رسیدند شما سجده های آیات قرآن را نگاه کنید یا سجده واجب هستند یا سجده مستحب و در تمام این موارد چه واجب و چه مستحب، کلمه سجده در تمام این آیات ذکر شده است، شما این فراز انتهایی زیارت عاشورا را می‌ خوانید در حالی که هیچ کلمه سجده ای در آن ذکر نشده است و سجده مستحب هم است، نه سجده واجب؛ چرا بدون ذکر کلمه سجده، ما سجده می‌ کنیم؟. جواب در این روایت آمده است که از ابتدا، این فراز سجده نداشته است، یعنی از ابتدا که این زیارت به وسیله حدیث قدسی بر پیامبر (ص) وارد شد، سجده نداشته است و سجده آن در روز عاشورا به وجود آمده است که سیدالشهدا از صبح روز عاشورا بنا به مناسبتی فرازی از زیارت را می‌ خواندند و تا موقعی که حضرت به شهادت رسیدند تمام فرازهای زیارت را خواندند و بعد به شهادت رسیدند و این فراز سجده خوانده نشد تا زمانی که آن ملعون لعین بالای سر حضرت آمد تا سر مبارک ایشان را از تن جدا کند از جلو نتوانست سر را جدا کند، پیکر را برگرداند و سر را از قفا جدا کرد؛ وارد شده است که وقتی پیشانی حضرت به خاک افتاد حضرت این فراز انتهایی را شروع کرد و فرمود: «اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشَّاکِرِینَ» و این خیلی مهم است .

تسلیت گفتن به یکدیگر ، بدان گونه که روایت شده است:
کامل الزیارات: به نقل از مالک جُهنی ، در بارۀ برپایی ماتم در روز عاشورا برای امام حسین(ع)-..... با امام باقر(ع) گفتم: چگونه برخی به یکدیگر تسلیت بگویند؟
فرمود: چنین می گویند: "خداوند پاداشهای ما را بر سوگواری حسین (ع) بزرگ گرداند و ما و شما را همراه با ولی خودش ، مهدی خاندان محّمد (ص) از خونخواهان حسین (ع) قرار دهد.( کامل الزیارات ص 326ح556 مصباح المتهجد ص773)