بخش نوزدهم و بیستم از شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه:توسط فاطمه پورشفیع به مناسبت روز پژوهش ، لطفا انتشار دهید

19- سوء الولایةلمن تحت أیدینا-
پناه بخدا
از کوتاهی در حق زیردستان
در حق زیردستان کوتاهی نکنید.: پیامبر خدا(ص) فرمود: نیکی بسیار است امّا نیکوکار اندک.(الخصال ص30ح105)
تا می توانی خدمت به خلق کن.
امّا اگر نتوانستی و از لحاظ روحی و جسمی صدمه خورده ای بدان که:
پیامبر(ص) فرمود: هر گاه بنده ای در مسیر نیکی بود ولی بیمار شد یا به سفر رفت و یا به سبب سالخوردگی از انجام دادن آن کار نیک ناتوان شد ، خداوند برای او مثل آنچه انجام می داد می نویسد؛(عدة الداعی ص116)سپس پیامبر این آیه را خواند: "فلهم اجرُ غیرُ ممنون"(التین 6)برای آنان پاداشی بدون منّت است .
خداوند تعالی به تو امتیازات فراوانی داده است:
ای انسان چرا در انجام کار خیر کوتاهی می کنی و حسنه ای را انجام نمی دهی ، که اگر حسنه را انجام دهی ، سیئات از تو رخت بر بسته و کفاره گناهان خواهد شد، گناهانی که دانسته یا ندانسته انجام گرفته و یا شاید تو از آن بی خبر هستی،پس انجام کارخیر نه تنها پشتوانه تو برای ورود به آخرت سعاتمندانه است بلکه بیزاری تو را از بدیها نشان می دهد.
دستگیری از فقراء:
در قیامت بنده ای را خواهند آورد ، که خداوند متعال از او عذر خواهی می کند،چنانکه برادر از برادرش . خداوند فرمود: سوگند به عزّتم و جلالم که دنیا را نه از روی خوار نمودنت از تو دریغ داشتم ، بلکه برای کرامت و فضیلتی که برایت مهیّا نموده بودم ،چنین کردم ، اینک ای بندۀ من! از صف های مردمان خارج شو و هر کس را که می بینی غذا یا لباس بخاطر من برایت داده دستش را بگیر که آن برای توست (حق توست) . در آن روز مردمان عرق خواهند ریخت و او در صفهای مردمان داخل شده ، خواهد نگریست چه کسی در حق احسان کرده و داخل بهشتش خواهد نمود .
امام رضا(ع) فرمود: هر کس فقیری مسلمان را دیده و برایش آن گونه که بر توانگران سلام می کند ، سلام ندهد ، در روز قیامت ، خداوند را در حالی ملاقات خواهد کرد که برایش خشم کرده است و فرمود: فقر و ناداری در نزد مردمان عیب ولی در نزد خداوند زینت است در روز قیامت(ملا مهدی نراقی- جامع السعادات)
20- ترک الشکر لمن اصطنع العارفة عندنا
پناه به خدا
از ترک شکر و ناسپاسی نسبت به کسی که بر ما حقّی دارد
پیامبر(ص) فرمود: " من لم یُشکر النّاس لا یشکر الله (کنزالعمال -ج3ح6443)
ای بیچاره: انسان محجوب که عمری در نعمتهای بی منتهای حق غوطه خوردی ، و از رحمتهای بی کرانش برخوردار گشتی ، و ولی نعمت خود را نشناخته ، کور کورانه از دیگران ستایش کردی و به ناکسان کرنش نمودی ! آری ، شکر مخلوق از وظایف حتمیه است.
محمود بن ابی البلاد می‏گوید: از امام رضا (ع) شنیدم که می‏فرمود: هر که سپاس مردم نعمت دهنده را نگوید، سپاس خدای بزرگ را نگفته است .
· روضة من الفاظ رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و آله: لا یشکر اللَّه من لایشکر النّاس
از سخنان پیامبر اکرم(ص):شکر خدا را بجانیاورده است آنکه از مردم (درقبال انعامشان) تشکر نکند.(المتقین ج13ص21- الوسائل ج11ص542)
شکر از لوازم فطرت مخموره است و کفران از احتجاب فطرت و از جنود ابلیس و جهل است (جنود عقل و جهل –شرح حدیث (امام خمینی(ره)
تمام ثناها و تعظیم هائی که اهل دنیا از صاحبان نعمت و موالیان دنیائی خود کنند به همین فطرت الهیه است.اگر کسی کفران نعمتی کند یا ترک ثنای منعمی نماید،با تکّلف و بر خلاف فطرت الهیّه است و خروج از غریزه و طبیعت انسانیّت است و لهذا به حسب فطرت ،کافرانِ نعمت را ، نوع بشر تکذیب و تعییب و از غریزه ذاتیه انسانیه خارج شمارند. (همان)
خداوند هر گاه به روی کسی درِ شکر را باز کند و بر زیادت آن می افزاید "لئن شکرتم لأزیدنکم"(ابراهیم /7)اگر مرا شکر گذار باشید ، بر نعمت شما می افزایم.
از دست و زبان که برآید کز عهدۀ شکرش به در آید(گلستان سعدی)
امام باقر(ع) "ما أنعم اللهُ علی عبدِ نعمةً فشکر ها بقلبه – الاّ استوجب المزیدَ قبل أن یُظهرَ شُکرهُ علی لسانه (وسائل الشیعه ج16ص311باب 8 ح7)خدا نعمتی را به بنده ای نداد که او به قلب وجان ، خود سپاسگزاری از آن را بجا آورد مگر آنکه ، آن شکر قلبی ، سبب فزونی نعمت شد قبل از اینکه وی آن سپاس و شکر را به زبان خود آشکار کند. معلوم می شود که شکر از وظایف قلب است قبل از آنکه در لسان جاری شود.
امام صادق(ع) فرمود: کسی که دستش از تلافی نعمت کوتاه شده است پس باید زبانش را به سپاسگزاری بگشاید." مَن قصرَت یده ُ بالمکافاة فلیُطل لسانه بالشکر (وسایل الشیعه ج16 ص311 باب 8ح8)
امام صادق (ع) فرمود: از جمله حق شکر گذاری خدا این است که از کسی که آن نعمت به دست او جاری شده تشکر کنی . قال: " مِن حقُ الشکر لله أن تشکر مَن أجری تلک النعمةُ علی یده" .
از احادیث ظاهر شود که شکر مخلوق بر آن است که مجرای نعمت الهی است و الاّ کسی از ولی نعمت غفلت کند از کافران نعمت الهی است.
پیامبر خدا(ص) فرمودند:در روز قیامت بنده آورده شود و در پیشگاه خداوند بپا داشته می شود ،سپس خدا دستور می دهد که او را به سوی آتش بیرند، پس آن بنده می گوید: پروردگارا !!دستور می دهی که مرا به سوی آتش برند حال آنکه من قرآن خوانده ام ! خداوند می فرماید : ای بندۀ من، به تو نعمت دادم ، تو شکر نعمت مرا بجا نیاوردی ، پس آن بنده می گوید : پروردگارا ! تو فلان نعمت را به من دادی و من هم آنچنان شکر تو را بجا آوردم؛ پس پیوسته آن بنده، نعمتها و شکر ها را بر می شمارد ،پس خدای تعالی می فرماید: بنده من راست گفتی ، الاّ اینکه تو از کسی که من نعمت را به دست او بر تو جاری ساختم ، سپاسگزاری نکردی و من با خود عهد کردم که شکر بنده ای را که به او نعمت دادم قبول نکنم مگر آنکه وی از بنده ای که نعمت را به او رسانیده ، تشکر کند و سپاس گوید. (وسایل الشیعه ج16 ص312 باب 8 ح12)