صلی الله علیه و اله و رحمة الله و برکاته:
ریشه صَلَیَ است دو نوع معنا برای آن قائل شده اند. یکی آتش و هرنوع گرمی و دیگری نوعی عبادت است .محققان گفته اند : لفظ "صلاة" به معنای عطف است ،لیکن عطف اگر از سوی خدای متعال باشد به صورت رحمت است و اگر از سوی فرشتگان باشد ، به صورت استغفار جلوه گر می شود و اگر از انسانها باشد به صورت دعا برای همدیگر تجلّی می کند (ریاض السالکین ج1ص420)
صلوات شعار مسلمانان است بهترین تحّیت است که امت اسلام برای رهبر عالی قدر خود می فرستد . منفعت این تحیتّها دو جانبه است ؛ یعنی هم تجلیل شوندگان بهره مند می شوند و هم تجلیل کنندگان.
علامه طباطبائی در جواب کسانی که صلوات را به معنای رحمت گرفته اند ، می گوید: اولئک علیهم صلوات من ربّهم و رحمة- (بقره 157)جمع بودن " صلوات " و مفرد بودن " رحمت" در همین آیه و نیز استدلال به رحمت الهی بر صلوات فرستادن خدا بر مؤمنان " هو الذی یصلّی علیکم و ملائکته لیخرجکم من الظلمات الی النور و کان بالمومنین رحیما"(احزاب 43) دلالت می کند که اجمالا صلات غیر از رحمت است.
1- در بیان رسول اکرم(ص) است که " ارفعوا أصواتکم بالصلاة علی فانّها تذهب بالنفاق(کافی ج2 ص493)ترغیب به صلوات با صدای بلند و ذکر آثار مثبت و برکات فراوان آن ، واز بین بردن نفاق.
2- صلوات بهترین عبادت است زیرا صلوات هدیه ای است که نخست خود خداوند و سپس فرشتگان ، آن را بر پیامبر (ص) می فرستند. پس کار خدایی است و اقتدا به ذات اقدس الهی است.
3- " ان الله و ملائکته....." دلالت بر استمرار و پیوسته بودن ای فیض ویژه می کند.
4- از رسول خدا(ص) نقل است: هر کس یک بار بر من صلوات بفرستد خداوند در برابر ان ده بار بر او صلوات می فرستد و ده گناه از او محو می کند. " من صلّی علیّ صلاة صلی الله علیه بها عشرا و حطّ ّعنه عشر خطیئات(الدرّ المنثور ج6ص651 ذیل آیه 56احزاب )
5- و می فرمایند: هرکس صلوات بر مرا بنویسد تا زمانی که آن نوشته موجود است ، ملائکه بر او صلوات می فرستند"من صلّی علّی فی کتاب لم تزل الملائکة یصّلون علیه مادام اسمی فی ذلک الکتاب" (همان)
6- از آن حضرت رسیده است: سه گروه هستند که توفیق دیدار مرا پیدا نمی کنند:1- عاق والدین 2- کسانی که سنت مرا رها کردند 3- کسی که نام من نزد او برده می شود و صلوات بر من نمی فرستد. (لایری وجهی ثلاثة أقوام : احدها العاقّ لوالدیه و الٍثّانی تارک سنتی و الثالث من ذُکرتُ عنده فلم یصلّ علّی(تفسیر روح البیان ج7 ص227)
7- صلوات پشتیان استجابت دعا است. دعا محجوب و پوشیده می ماند تا آنکه بر محمّد و آل او صلوات فرستاده شود.
8- بسیاری از علمای اهل سنّت صلوات بر آن حضرت را از واجبات تشّهد نماز دانسته اند . جالب است که قرطبی از ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (امام باقر)نقل کرده است: اگر نماز بخوانم و در آن نماز بر پیامبر (ص) و اهل بیت(ع) صلوات نفرستم ، آن نماز را ناتمام می دانم" لو صلّیت صلاة لم أصلّ فیها علی النّبی (ص) و لا علی أهل بیته لرأیت أنّها لا تتّم" (تفسیر قرطبی ، ج 14، ص214)
شافعی در سؤال اصحاب خود که می گفتند " گروهی از مردم طاقت شنیدن فضائل و مناقب اهل بیت را ندارند از این رو اگر کسی از ما در این باره سخن بگوید ، آنها می گویند : این رافضی است و شافعی گفت : ای قوم از این حرفها بگذرید زیرا اینها حدیث رافضی هاست . من شافعی از این انسانها به سوی خدا تبّری می جویم کسانی که دوستی منسوبان به فاطمه را " رفض" می دانند .صلوات پروردگار من بر آل رسول و لعنت بر این جاهلیت باد. (ینابیع الموّدة ج2 ص373)و شافعی می گوید: ای اهل بیت رسول خدا محبت شما از سوی خداوند در قرآنی که نازل کرده واجب شده است در عظمت مقام شما همین بس است که هر کس بر شما صلوات نفرستد ، نماز او صحیح نیست( همان ج 2 ص434)
عالم بزرگ اهل سنت ابن حجر عسقلانی از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده است : صلوات ناقص بر من نفرستید (همان ص434)
آل رسول (ص) نه شامل زنان پیامبر است ونه شامل دوستان و انصار او که بعضی ادعا کرده اند آنهایی که مقابل علی(ع) ایستادند و جنگ افروزی کردند (جمل – صفین – نهروان) که به قول امیر المؤمنین علی (ع) استخوانی گلوگیر بود. زمخشری در کشاف می گوید که از پیامبر سوال شد : اقربای تو که در این آیه ، موّدت و دوستی انان واجب شد ، چه کسانی هستند؟ فرمود : علی ، فاطمه ، و دوپسرش ، و او در پایان به سه دلیل استدلال می کند که تعظیم و بزرگداشت این چهار نفر به صورت ویژه واجب است. (تفسیر کبیر ج27، ص167)
پیامبر(ص) در جریان کسا نه تنها همسران خود را داخل نکرد بلکه از ورود آنان جلوگیری کرد و سپس با اشاره به فاطمه ، شوهر و فرزندان وی عرضه داشت : خدایا اهل بیت من اینها هستند.و از ورود ام سلمه که می خواست وارد شود مانع شد. پس بنا بر آیه تطهیر " انمّا یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل بیت و یطهرکم تطهیرا" اهل کسا باید معصوم باشند. و شیعه عقیده دارد که عصمت منحصر در خمسه طیبه نیست بلکه با ادله اثبات می کند که نُه امام بعدی که فرزند امام حسین (ع) هستند معصومند. آنان ، چهارده معصوم واسطه فیض هستند و صلوات بر محمد(ص) و آل او حکایت از روحیه قدر شناسی امت است.
آل: آل از ریشه" أول" رجوع است. آل چندین معنا دارد در مورد ستونهای خیمه عرب می گوید :آل خیمه – طریقت - دین - عنوان که بر می گردد به شخصی- مثل آل فرعون – آل یعقوب-و غیره)قسمتی از شرح جامعه کبیره حقیر)