منجی

فرهنگ چیست؟ جایگاه فرهنگ کجاست؟بسیاری از نابسامانیهای امروز بر اثر نشتاختن فرهنگ دینی و سیاسی و علمی و هنری است.
ویژگیهای فرهنگی:
راه تشخیص امور فرهنگی از امور غیر فرهنگی ویژگیهای آن است . باید ویژگیهای فرهنگ را در پذیرش اجتماع جستجو کرد مثلا تعریف دین و مقبولیت آن در جامعه و یا اینکه امور دینی رنگ و بوی فرهنگی یابد تا در عمق و روح بشر نهادینه شود.
برای حفظ مکتب شیعه و نهادینه کردن آ ن در فرهنگ عمومی جامعه،باید تعریف جامع وضروری را ارائه داد:
تعریف دین در جامعه برای نسل جدید نباید بصورتی باشد که دین گریزی ایجاد کند . تدین و دین باوری ، نیاز روحی بشر است ، اگر فرهنگ شیعه درشب بیست و یک رمضان قران بر سر می گیرد و بخاطر همین شب تمام اقشار جامعه را در کنار خود جمع می کند و اگر روز عاشورا غیر از شیعیان ادیان دیگر آنرا بزرگ می شمارند ، پس باید بدانیم که جایگاه ارزشی این واقعه برای تمام اقشار جامعه است پس تهاجم فرهنگی و فعالیتهای ضد دینی غربیان در این راستا نیز نمی تواند اثر چندانی داشته باشد تا موجب تحریف عاشورا و یا ایّام خاص دیگرگردد و هر چه غربیان در شکل گیری توطئه های خود سعی کنند باز با گردش ایّام وبا فرا رسیدن این ایّام مردم به دور هم جمع می شوند وشکوه و عظمت الهی را به نمایش می گذارند .
استقامت وپایداری "واستقم کما امرت "در مسیراهداف بلند اسلامی وبا روش امر به معروف و نهی از منکر از ویژگیهای فرهنگی است البته باشیوه تبلیغی سازنده ومفید خود در تمام عرصه ها بخصوص در عرصه مبادلات فرهنگی با کشور های بیگانه که مراقبت و هوشیاری جامعه انقلابی و فرهنگی را در این تبادلات می طلبد.
تهاجم فرهنگی با تمام قدرت در جهت استیلای سیاسی و اقتصادی و اخلاقی و علمی با هدف نفی هویت راهبردی جامعه مورد نظر تلاش می کند.ولی مردم در بر پایی فرهنگ سازنده و موفق با حفظ ارزشها ی دینی باید در صحنه بیدار باشند و نفوذ تبلیغاتی دشمن را در هم بشکنند.

اصلاح فرهنگ عمومی:
در اصول عقاید شیعه مبحثی است به نام حسن و قبح عقلی که در تمام امور و زمینه های دینی وذهنی و فکری و رفتاری و خلاصه در فرهنگ کاربرد دارد.
بهتر آن بود که کار برد این دو واژه در شیوه های گوناگون فردی و اجتماعی بصورت نمایش و یا پرسش و پاسخ در برابریکدیگر قرار می گرفتند و تعریف می شدند تا ارزشها خود را نشان دهد و در لابه لای بی ارزشها مخفی نماند.
دیگر شناخت دقیق مخاطب و نوع برخورد با او که از اهمیت خاصی برخوردار است.
یک مقاله چکیده و مقدمه و متن می خواهد . امر به معروف و نهی ازمنکر که از دایره فرهنگی خارج نیست دارای شیوه های خاصی است که در ابتدا رعایت مقدماتی بر آن
ضروری است.
از خودشناسی شروع می شود تا کسب عزّت و منزّلت در حفظ ارزشها ودر پایان جذابیت بخشی تا آموزه های اصلاحی در فرهنگ را برای مخاطبان سهل الوصول سازد زیرا در بیان آموزه های دینی اگر تکلیف تعریف شود (حرام وحلال و غیره)هیچ جذابیتی برای نسل نو ندارد و قرین به موفقیت نخواهد بود.
نقش حوزه های علمیه در اصلاح فرهنگی:
حوزه های علمیه نقش بسزایی در اصلاح فرهنگ دارند ولی باید خلل های رفتاری و اکتسابی طلاب تحت نفوذ عوامل بیرونی و درونی شناخته شود وبر طرف گردد و بعد از تزکّیه در مسیر علم و عمل باید جایگاه ارزشی خود را طبق موازین قرآن ووعترت محکم کنند تا بتوانند فرهنگ عمومی را اصلاح نمایند و نقش اصالت در عقلانیّت محوری را طبق موازین جهان بینی توحیدی تعریف نمایند و بارور سازند.
فاطمه پورشفیع

بلی تو فاطمه بودی و فاطمه هستی و فاطمه خواهی بود و جهان بخاطر وجود مبارک تو و فرزندانت خلق شد. گرچه حکایت تو را بسیاری درک نکردند و بر تو و اولادت ستم روا داشتند چه ظاهراً‌ و چه باطناً‌،‌آنان حقیقت باطنی تو را درک نکردند حقیقتی که همگان را به سوی حق شناسی و حق طلبی می کشاند اما آنان جاهلانی بودند و هستند که مانند "جاهلیه الاولی" در طی تاریخ رفتار می کردند و می کنند.

در تفسیر عیاشی آمده است: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به جابربن عبدالله فرمود: آیا تو را به برترین سوره قرآن آگاه کنم؟
جابر گفت: بلی، پدر و مادرم فدایت باد. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: سوره حمد است.
آن گاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: علت برتری آن را برایت بگویم؟
جابر عرض کرد: بفرمایید، فرمود: سوره حمد داروی هر دردی، مگر مرگ است
همان گونه که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود، باید هر کاری را با تلاوت سوره حمد آغاز کرد و هرگاه سوره حمد برای بیماری خوانده شود، نتیجه دلخواه گرفته می شود، و این سیره و روش پیروان اهل بیت (علیهم السلام) بوده، و از فضل و عنایت خداوند بزرگ بشمار می رود.
البته در این گونه امور، اعتماد به خداوند و توکل بر او، از سوی طرفین (قاری و حاجتمند) کمال اهمیت را دارد. در هر صورت، باید توجه داشت که تمام امور به دست خداوند بزرگ است. شفای بیمار توسط سوره حمد، می تواند هم فردی و برای یک بار باشد، و هم قابل تعمیم است. البته در موارد فردی یا شخصی، باید تعداد دفعاتی که سوره حمد خوانده می شود، مد نظر باشد. شایان ذکر است که سوره حمد، تنها در مجالس ختم قرائت نمی شود، بلکه حتی در مجالس عقد و ازدواج نیز تلاوت می گردد، زیرا این کار باعث خیر و برکت در امر نکاح و ازدواج است.
.. علامه طبرسی در کتاب مکارم الاخلاق به نقل از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چنین آورده است: قرائت هفت بار سوره حمد، شفای هر دردی است،
زیادی تکرار هر سوره به جهت ختم، مقید به عدد است، و تا عدد درست نشود، عمل به ختم سوره نشده است.
از عظمت سوره حمد، همین بس که اسم اعظم خداوند در آن پراکنده است، و تلاوت کننده را به سوی کمال رهنمون می شود، سالک نیز برای رسیدن به مراتب کمال، به آن بسیار نیازمند است.
در تفسیر عیاشی به نقل از پدر ابو حمزه ثمالی آمده است: امام صادق (علیه السلام) فرمود: اسم اعظم خداوند در سوره حمد پراکنده است.

.
نپوشیدن لباس دشمن:
لباسی که خدا دشمن می دارد لباس شهرت است.امام صادق(ع) می فرماید : خدا لباس شهرت را دشمن دارد و نیز می فرماید :برای خواری مردمان همان بس که لباس انگشت نما و بدنام کننده بپوشند .(مکارم الاخلاق ص116)
ای بندگان خدا از دشمن خدا پرهیز کنید مبادا شما را به بیماری خود مبتلا سازد و با ندای خود شما را به حرکت در آورد و با لشکرهای پیاده و سواره خود بر شما بتازد به جانم سوگند ، شیطان تیر خطرناکی برای شکار شما بر چلّه گمان گذارده و تا حدّ توان کشیده و از نزدیکترین مکان شما را هدف قرار داده است.(خطبه 192 نهج البلاغه – هشدار از دشمنی های شیطان)
پرهیز از لباس سران متکبّر و خودپسند ؛ آنان که به اصل و حسب خود می نازند و خود را بالاتر از آنچه که هستند می پندارند و کارهای نادرست را بخدا نسبت می دهندو نعمتهای گسترده خدا را انکار می کنند تا با خواسته های پروردگار مبارزه کنند و نعمتهای او را نادیده بگیرند.آنان شالودۀ تعصّب جاهلی و ستونهای فتنه و شمشیر های تفاخر جاهلیت هستند.شیطان آنها را برای گمراه کردن مردم ، مرکبهای رام قرار داد و از آنان لشکری برای هجوم به مردم ساخت و برای دزدیدن عقلهای شما آنان را سخنگوی خود برگزید که شما را هدف تیرهای خویش و پایمال قدمهای خود و دستاویز وسوسه های خود گردانید.(همان)

درختکاری از دیدگاه احادیث و روایات

در قرآن، حیات مجدد طبیعت بعد از مرگ ظاهری از نعمت‌های الهی و نشانه‌های خداوند برای اهل ایمان شمرده شده و یا به عنوان مثالی برای برپایی قیامت و معاد از آن یاد شده است. در این مطلب به مناسبت 15 اسفند روز ملی درختکاری، بخشی از روایات مربوط به جایگاه و اهمیت درختکاری در منابع دینی ارایه می شود.
* کاشت درخت و آزاد کردن بنده
حضرت امیرالمومنین (ع) یک هزار بنده را از دسترنج خود در راه خدا آزاد کردند، به این گونه که نهال درخت می کاشتند بعد آن را می فروختند و از پول آن بنده می خریدند و در راه خدا آزاد می کردند و به آنان چیزی از مال خود می‏بخشید که نیازی به مردم نداشته باشند. (ارشاد القلوب- ج‏1، ص: 253)
* کاشت درخت و وقف آن
بعضی از غلامان، به حضرت امیر (ع) خبر دادند که آب چشمه‏ای در یکی از باغ‏ها می‌جوشد و مانند گردن شتر از آن چشمه آب بیرون آید، سه مرتبه فرمود؛ وارث‏های آن چشمه را مژده دهید، سپس حضرت چند گواه طلب کرد و آنان را گواه گرفت که این چشمه را در راه خدا وقف کردم تا پایان دنیا و فرمود: این کار را کردم تا خدا آتش را از چهره‏ من دور کند. معاویه خواست همان نخلستان را از حضرت امام حسن (ع) به دویست هزار دینار خریداری کند حضرت فرمود؛ چیزی از آن را نمی‏فروشم زیرا پدرم آن را در راه خدا وقف کرده است. (ارشاد القلوب- ج‏1، ص: 253)
* کاری حلال‌تر از درختکاری نیست
مردی از امام صادق (ع) پرسید: شنیده ام زراعت مکروه است؟ امام صادق (ع) فرمودند: [این گونه نیست بلکه] زراعت کنید، درختکاری کنید به خدا قسم کاری از آن پاک‌تر و حلال‌تر نیست! (کافی ج 5)
*بهره‌مندی ثواب
رسول اکرم (ص) در ضمن حدیثی می‌فرمایند:‌ کسی که درختی بکارد، مادامی که یک نفر از بندگان خدا از آن درخت استفاده ببرد اجر و ثواب شامل او می‌شود. (مستدرک الوسائل ج 13، ص 460 )
*درخت دنیا و بهشت
رسول خدا (ص) در این رابطه فرمودند: کسی که درختی بکارد خداوند نیز برای او در بهشت درختی می‌کارد. پیامبر اکرم (ص) در جای دیگر می فرمایند: کسی که درختی بکارد یا چاهی حفر کند یا زمین مرده ای را زنده کند، پس از جانب خدا و رسول (ص) پاداش نصیب او می‌شود.(من لا یحضرالفقیه، ج 3، ص 240)
امام حسن (ع) نیز فرمودند: ‌نخل و درخت برای خانواده درختکار، ‌برکت است و برای بازماندگان پس از آنان نیز اگر شکرگزار خداوند باشند نیز برکت است.(کنزالعمال، ج 12، ص 339، حدیث 35306)
*ثواب به اندازه میوه‌های درخت
رسول اکرم (ص) فرمودند: ‌هر کسی که درختی بکارد و درخت میوه دهد، خداوند به اندازه میوه های آن درخت به او ثواب می‌دهد. (مستدرک الوسائل،‌ج13، ص 460)
*درخت و صدقه جاریه
رسول اکرم (ص) فرمود: هر کسی چیزی بکارد، ‌هیچ انسان و یا مخلوقی از آن نمی‌خورد، مگر این‌که برای کسی که آن را کاشته صدقه می‌باشد. (گلهای جاویدان، هزار کلمه قصار، ص 341)
پیغمبر اکرم (ص) نیز فرمود: اگرشخصی از این عالم رحلت کند، کارهای او که در این دنیا انجام می‏داده همه قطع و بریده می‏شود، مگر سه چیز که بعد از فوت او از آن بهره می‏برد و بر حسناتش افزوده می‏شود: اول صدقه جاریه، یعنی آن کارهایی که انجام داده و آثارش باقی است و مردم از آن بهره‏مند می‏شوند، مانند: مسجد و سایر بناهای خیر یا حفر قنوات و غرس اشجار یا احداث راه برای عبور مردم و امثال اینها که مادام که آثارش باقی است و مردم از آن بهره‏مند می‏شوند، ثواب در نامه عمل آن کس ثبت می‏کند. (ارشاد القلوب- ص 52)
امام صادق (ع) فرمود: شش چیز است که مومن پس از مرگ خود از آن سود می‌برد، فرزند صالح که برایش آمرزش خواهد، قرآنی که خوانده شود، چاه آبی که بکند و درختی که بکارد و صدقه آبی که جاری سازد و روش نیکی که از آن پیروی شود. (امالی شیخ صدوق- ص 169)
*شصت‌هزار درخت
حضرت علی (ع) در بیست و پنج سال عزلت و خانه‌نشینی، به حفاری قنات و درختکاری مشغول بودند * نهال های بهشتی
و شصت هزار نخل کاشتند. (مقدمه نخج الفصاحة،‌چاپ دوم،‌ص 84)
از ابو ایوب انصاری از رسول خدا (ص) روایت شده که فرمود: شبی که به معراج رفتم و در آسمانها سیر داده شدم، ابراهیم خلیل الرحمن (ع) عبورش به من افتاد و گفت: به امت خود امر نما که از نهال های بهشت (در زمین آن) بسیار بنشانند، زیرا زمین بهشت، پهناور و خاک آن پاکیزه است حضرت فرمود؛ به ابراهیم گفتم: نهال های بهشت چیست؟ گفت: گفتن لا حول و لا قوة الا باللَّه. (طرائف الحکم یا اندرزهای ممتاز، ج‏2، ص: 377)
امام باقر از پدرانش نقل کرده که رسول خدا (ص) بر مردی گذشت که در باغش درخت می‌کاشت فرمود؛ آیا می خواهی تو را راهنمایی کنم به کشت درختی که ریشه آن برجاتر و میوه‏اش زودرس‏تر و خوشمزه‏تر و در انفاق پایاتر باشد؟ عرض کرد بله یا رسول اللَّه (ص) پدر و مادرم قربانت، آن حضرت فرمود درهنگام بامداد و عصر بگو سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الا اللَّه و اللَّه اکبر که اگر آن را بگویی به هر تسبیحی 10 درخت از انواع میوه‏ها در بهشت خواهی داشت و آنها باقیات و صالحاتند. آن مرد در ادامه عرض کرد یا رسول الله تو گواه باش این باغ من وقفی است، آن را برای فقرای مسلمان که در صفه اند وقف کردم.(امالی شیخ صدوق کمره‏ای، ص: 203)