بخش سیزدهم از دعای هشتم صحیفه سجادیه: صلوات

13-ایثار الباطل علی الحق
پناه بخدا از
مقدم کردن (ترجیح دادن )باطل بر حق
حقّ چیست؟حقّ آنجاست که قرآن و عترت بیان می کند و ایمان را در مقابله با کفر معرفی می نماید.
باطل چیست؟باطل ضد حقّ است آنجا که کفر در برابر ایمان بروز و تقویت می شود.
وظیفۀ انسان چیست؟
وظیفه انسان استقامت در برابر حق طلبی و مبارزه با باطل گرایی است.امر به معروف و نهی از منکر شیوۀ حق طلبی است و اگر این امر مهّم نادیده و فراموش شود فتنه ها و فساد ها جامعه بشری را از بین می برد.
"وَ لا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَـکْـتُمُوا الْحَقَّ وَ اَ نْتُمْ تَعْلَمونَ؛"حق را با باطل مخلوط نکنید، و حقیقت را با این که مى دانید، پنهان نکنید.(بقره-42)
ااَما اِنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ اِلاّ اَرْبَعُ اَصابِـعَ - فَسُئِلَ عَنْ مَعْنى قَولِهِ هذا، فَجَمَعَ اَصابِعَهُ وَ وَضَعَها بَیْنَ اُذُنِهِ وَ عَیْنِهِ - ثُمَّ قالَ: اَ لْباطِلُ اَنْ تَقولَ: سَمِعْتُ وَ الْحَقُّ اَنْ تَقولَ: رَأَیْتُ؛
هان! میان حق و باطل جز چهار انگشت فاصله نیست. از آن حضرت درباره معناى این فرمایش سؤال شد. امام انگشتان خود را به هم چسباند و آنها رامیان گوش و چشم خود گذاشت و آن گاه فرمودند: باطل این است که بگویى: شنیدم و حق آن است که بگویى: دیدم(نهج البلاغه 141)

علل ترجیح دادن باطل بر حق:
انسان ممکن است بر اثر انحراف از فطرت، از حق عبور کند یا کارش به جایی برسد که باطلی را بر حق ترجیح دهد. این موضوع بحث ما است که از آن در این متن نورانی به «إِیثَارِ الْبَاطِلِ عَلَى الْحَقِّ» تعبیر شده است. امام می‌فرماید: خدایا من به تو پناه می‌برم از اینکه بخواهم باطل را به حق ترجیح دهم. یعنی از اعوجاج در فطرت و خروج از موازین فطری به تو پناه می¬برم.
آنچه که انسان را بسوی باطل می برد :
1-ایجاد شبهه درمتون دینی در رسانه ها و فضای مجازی (تبلیغات سوء)
2-تقویت هوای نفس و بروز شهوات جنسی و جسمی و بحران روحی(استرس- وسواس و غیره)
پیدایش حقیقت جوئی در انسان:
توجه به نفس اثر دیگرش عبارتند از جستجو و تحصیل یک سلسله از علوم حصولی و کسب معرفتهای ذهنی خاص که در صعود و حرکت تکاملیش نقش مثبت دارند.
" و فی الارض ایاتٌ للموقنین و فی أنفسکم أفلا تبصرون." (ذاریات/2) در زمین نشانه هائی از خدا است برای اهل یقین (حقیقت گرا) و در جانهایتان نیز آیات و نشانه های خدا هست ، آیا نمی بینید؟
با علم حصولی نسبت به آفرینش و شناسائی نفس ،ازغریزه حقیقت جوئی آگاه می شویم اینکه نفس چه وابستگی هایی بخارج از خود دارد و در کجای هستی قرار گرفته؟ آیا مستقل است یا وابسته؟ اگر وابسته است به چه چیزهایی بستگی دارد؟پس بر مبنای این سؤال بر ما روشن می شود که وجود ما مستقل و دائم به ذات خویش نیست بلکه وابسته و نیازمند است و از راه عقل و اندیشه به این نتیجه می رسیم که خداوند او را بوجود آورده و رابطه ای میان نفس و یک موجود دیگر گذاشته که این رابطه همان رابطه اشراقی است که اساس هستی و هویت او را به تمام معنا و با همۀ ابعاد و جنبه ها و شوؤنی که دارد تشکیل می دهد. پس قوام وجودی نفس به خدای تعالی است ، بنابراین حبّ علم و حقیقت جویی انسان در نهایت به شناخت خداوند که سرچسمه هستی انسان است منتهی خواهد شد.
فطرت و درک حقیقت:
فطرت حقیقت جوئی انسان، از آنجا که بدنبال درک واقعیت است در مقام کسب علم ، آموزش علمی را اقتضاء می کند که به روشنی واقعیت حقیقی را به وی نشان می دهد.مقتضای فطرت حقیقت جوئی انسان این نیست که صرفأ یک اعتقادری را پیدا کند.آنچه که فطرت انسانی و میل حقیقت جوئی وی را سیراب می کند عبارتند از کسب علم مطابق با واقع و رسیدن به مرحلۀ یقین و دور شدن از جهل و شک و گمان ، که اکتفا کردن به ظنّ و گمان و وهم انحرافی از مسیر فطرت حقیقت جوئی خواهد بود.بنابراین اگر با علم حضوری قادر به مشاهدۀ حق و حقیقت و حقایق مطرح شده در دین اسلام نیست ، حداقل از طریق علم حصولی قطعی باید به حقایق دست یافت. تا از جهل و غفلت و بی توجهی به خویش که ارزش منفی دارد دور ماند وبا ملاحظه آیات حق و باطل بفهمد که آیات حق و پیروی از آن ، اهل یقین ارزش والای خود را و مقام قرب خود را درک خواهند کرد.
"یُدّبروا الامر یُفصّلُ الایات لعلکم بلقاء ربِّکم توقنون(رعد/2)خداوند نظام جهان را تدبیر و آیات و نشانه های علم و حکمت و قدرت خویش را توسعه و تفصیل می دهد، باشد که شما به ملاقات پروردگار خود یقین آورید.
در بعضی از آیات خداوند به مذّمت کسانی پرداخته که نیروهای ادراکی خدادادی خود را به درستی بکار نمی اندازند تا واقعیتها را آنچنان که هست کشف کنند واز کیفر سختی که این افراد در پیش دارند خبر داده است." ولقد ذرأنا لجهنم کثیرأ من الجن و الانس لهم قلوبُ لایفقهون (اعراف /179)