بخش هشتم ونهم از شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه- بر وجود دلربای مهدی -صلوات

8- ملکة الحمیّة-
پناه بخدا از
غلبه عصبّیت
مراد به عصبیت و تعّصب مذموم ،حمایت و طرفداری از فامیل و دوست و رفیق در راه ستم با عقیده باطل- طرفداری از مذاهب باطله پدران و دفاع از جهل و گمراهی و پایداری در عقیده و مذهب باطل و یا یاری کردن قوم ظالم از جمله عصبّبت است.
عصبیّت یعنی حمایت نمودن از نفس با آنچه که با نفس ارتباط دارد؛از دین و خویشان و اقرباء ، دوستان ، اهالی شهر، چه با عمل و چه با گفتار و آن دو گونه است؛ اگر این حمایت از روی حق و بدون خارج شدن از جادۀ انصاف و عدالت و بدون ارتکاب به خلاف شرع انجام پذیرد و آن در حقیقت "غیرت" بوده امری است پسندیده و نیکو که از فضیلتهای قوۀ غضبیه محسوب است ؛ امّا اگر حمایت نمودنش لازم نبوده باشد یا در راه حمایت از آن ، شخص از جادۀ حق و عدالت خارج شود حمایت به باطل بوده ،در حقیقت ارتکاب به امری است که به لحاظ شرعی حرام می باشد، این نوع از "عصبیّت " همان تعصّب ورزی نکوهیده بوده و امری است ناپسند که از رذیلتهای قوۀ غضب محسوب می شود."من کان فی قلبه حبّة من خردل من عصبیّة بعثه الله یوم القیامة مع اعراب الجاهلیة "(اصول کافی، باب کفر و ایمان ص3)
هر کس که در قلبش به میزان خردلی عصبیّت موجود باشد ، خداوند در روز قیامت ، وی را با عربهای جاهلی محشور خواهد نمود.
در روایتها ، عصبیّت ، اغلب به " تعصّب مذموم" اطلاق می شود، هم از این روست که مورد مذمت و نکوهش قرار می گیرد.
" من تَعصّب او تُعُصَبَ له فقد خلع ربقَ الایمان ،من عُنُقه "هر کس که تعصب بورزد، یا برایش تعصّب ورزیده شود، به تحقیق که رشتۀ ایمان را از گردن خود باز نموده است.!(اصول کافی ج3 باب ایمان و کفر)


9-متابعة الهوی-
پناه بخدا از
پیروی هوای نفس
هوی – دنیای مذموم
لذتّهای دنیایی که از آن به "هوی" تعبیر شده است بهره ای دنیایی است که گریبان دنیا پرستان را می گیرد."و نهی النفس عن الهوی فإنّ الجنة هی المأوی (النازعات /40)
نفس خود را از هوی باز داشت پس همانا بهشت است جایگاه او.دنیا زینت و تفاخر ی است برای زیاده خواهان – دنیا اگر برای آخرت نباشد هوای نفسی است که انسان را به ذلّت می کشاند و انسان جز خواری نصیب دیگری ندارد.دنیا زینت انواع شهوات است ، شهواتی برگرفته از میل و آرزوها و طمع و فخر فروشی و تکبّر ، حسادت ، تملّق، سوءظن، کینه، عداوت، تفاخر بین مردم می باشد. دنیای زرو سیم دام شیاطین انس و جنّ است که آخرت را سوزانده و خاکستر می کند.
دنیای ظاهر ، دنیای اشیاء است و دنیای باطن ،مغز دنیاست که انسان در آن چگونه عمل می کند ، آیا برای خدا و آخرت قدم بر می دارد یا با بهره گیری از لذّات حیوانی سر مست می شود.اگر درست عمل کند فخر آخرت نصیب می گردد و اگر در راه کج قدم بر دارد و عمل ناشایست انجام دهد که به زیور دنیا برسد چون انعام محشور شده و در آخرت راه نجاتی نماند.
"الدّنیا سجن المؤمن و جنة الکافر" دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر-
"لو کانت الدّنیا تعدل عندالله جناح بعوضة ما سقی کافرأ منها شربة ماء"اگر دنیا در نزد خداوند به اندازه بال پشه ای ارزش می داشت ،کافری را نمی گذاشت یک جرعه از آتش بنوشد."حُب الدنیا رأس کلّ خطیئه " دوست داشتن دنیا رأس هر خطیئه و زشتی است.
روایت: موسی بر مردی گذشت که می گریست و آنگاه که بر گشت، باز متوجه گریه او شد.
گفت: ای پروردگارمن! بنده ات از ترس تو گریه می کند ،پس خدا فرمود: یا موسی! اگر مغزش همراه با اشکهایی که می ریزد ، بیرون بیاید او را نمی بخشم که همانا او دوستدار دنیاست.تنها دارندگان عقل و تعقل می توانند با هوای نفس مبارزه کنند چون اسیر نفس اماره نیستند.این گروه سه دسته اند: دسته ای که دنیا را رها کرده است پیش از انکه دنیا رهایش کند. دسته ای که قبر خود را آباد می کند، پیش از آنکه به آن وارد شود و دسته ای که خداوند را از خود راضی می گرداند پیش از انکه ملاقاتش نماید.