خطبه15نهج البلاغه در یک نگاه:
این سخن امام (ع) در واقع بخشى از خطبه اى است که بعد از بیعت مردم با آن حضرت در مدینه ایراد فرمود و در آن به تمام افرادى که در عصر عثمان اموال بیت المال را غارت کرده بودند یا از طرف خلیفه به آنها اهدا شده بود هشدار مى دهد و به آنها اعلام مى کند که باید تمام این اموال را به بیت المال باز گردانند و اگر باز نگردانند با قدرت از آنها خواهد گرفت و به این ترتیب امام (ع) امید طمع ورزان را قطع کرد و در پایان خطبه در جمله هایى کوتاه و بسیار پر محتوا ارزش عدالت را بیان فرموده است
به خدا سوگند اموال غصب شده را باز مى گردانم!
همان گونه که از لحن خطبه پیداست، در آغاز خلافت ظاهرى امیرمؤمنان على(علیه السلام) ایراد شده است. «ابن ابى الحدید» از «ابن عباس» حدیث نقل مى کند که على(علیه السلام) این خطبه را در روز دوّم بیعتش ایراد فرمود (البتّه عبارات «ابن عباس» کمى با آنچه «سیّدرضى» آورده است تفاوت دارد، ولى مطلب دقیقاً یکى است).
بدیهى است این سخن همچون آبى بود که بر آتش سوزانى که در سینه هاى مردم زبانه مى کشید فروپاشیده شد; همانها که نسبت به بى عدالتى هایى که در زمان عثمان شده بود شدیداً معترض بودند و حتّى گروهى نسبت به نظام اسلامى و قوانین آن، بدبین شده بودند، همه احساس آرامش کردند که فصل نوى در تاریخ اسلام گشوده شده و حکومت اسلامى که به بیراهه مى رفت هم اکنون راه اصلى خود را بازیافته است و اگر این جمله هاى حساب شده نبود آرامشى در مدینه پیدا نمى شد و اى بسا هجوم به خانه عثمان و یاران او از سوى مردم خشمگین ادامه مى یافت و خونهاى زیادى در این راه ریخته مى شد