ابزارهای شناخت حق و باطل:
• اندیشه و تعقل (امام علی می فرماید: عقل تو را کفایت می کند که راه گمراهی را از هدایت حق نشانت دهد.)-
• وجدان، وجدانی که دائما بر کردار زشت فرد نهیب می زند و آنرا در برابر عمل زشتش ملامت می کند.
• بصیرت، که شناخت حق و باطل را به انسان آموزش می دهد. خوارج نهروان افرادی مؤمن و پارسا و ظاهر الصلاح و مقدس بودند امّا بصیرت نداشتند از این رو در تشخیص حق از باطل دچار اشتباه شدند و در برابر امام خود ایستادند.
• حضور در صحنه های جهادی و ایثار و شهادت و برخورد مستقیم با حوادث و رخداد ها که خود تعلیمی بر بشر است.
• پروایی از هوای نفس ،هوای نفسانی که انسان را قرین افراد ناشایست می کند ،افرادی حیله گر و متقّلب در جامعه ، انان که به رنگ دین ،خود را می ارایند و قصدشان فریب مردم است .
• جَو زدگی،ترتیب اثر دادن به شنیدنی ها و جوسازی ها ، نزاع و جدل و کنجکاوی بی جا از وسوسه های شیطانی است.این امر باعث می شود که در امور شک و تردید ایجاد گردد و در این حالت فاصله گرفتن از حق دور از انتظار نیست.
• تعّصب، تعّصب و لجاجت یکی از موانع جدّی بر سر راه حق جویان است. گاهی به حقیقت یقین پیدا کرده امّا بخاطر لجاجت و تعّصب حق را (با پیروی از تمایلات درونی)انکار می کند.مانند زنان جامعه اسلامی ما که می دانند حجاب چیست و معتقدند وقبول دارند که خداوند در قرآن گفته ، ولی بخاطر تعصّب و تمایلات درونی و یا لجبازی با خانواده و اجتماع خود ، حاضر به رعایت آن نیستند.زمانی حضرت سید الشهداء سخنان به حق می گفت(بحار الانوار ج45ص8) ولی عده ای چنان جنجالی به راه انداختند که صدای امام در میان مردم گم شود .
• عدم بصیرت، که ابزار شناخت و درک حقیقت را از کار می اندازد. بگونه ای که فرد را کرو لال و کور می کند ودیگر تعقل ندارد.
• دنیا طلبی، غرق شدن در تعّلقات مادی – ثروت اندوزی ، خیانت ، جاه طلبی ، فزون خواهی ، اختلاس، دزدی و غارت ، احتکار،
• حسادت ، حسادت و رقابت نا سالم یکی دیگر از موانع پذیرش حقّ است مانند آنچه که خلفاء اهل سنت نصیب جامعه ولایی و ولایتمداری کردند ، با غصب خلافت خود به طول بیست سال و کنار گذاشتن اهل بیت ، راه تربیت مردم مسلمان به وسیله ولیشان بستند و با رخنه در شریعت اسلامی باطل گرایی را رواج دادند.